راه های تقویت مهارت خواندن ونوشتن در دوره راهنمایی   تقویت مهارت های چهارگانه ی خواندن ، نوشتن ، گوش دادن و بیان کردن ، تغییر کرده است . این تغییر را امسال در پایه ی اول ودوم راهنمایی شاهدیم و احتمالا در سال های بعد نیز سایر پایه ها در همین راستا تغییر خواهند نمود. از مهارت هایی که در بالا ذکر شد ، دو مهارت اساسی تر و بنیادی تر است و در واقع زیر ساخت و پایه ی دو مهارت دیگر قرار می گیرد.
این دو مهارت ، خواندن و نوشتن است که آموزش آن مهارت و حوصله ی فراوانی را می طلبد. لازم به یادآوری است که تقویت این دو مهارت در دوره ی راهنمایی تحصیلی ، موجب تقویت همه ی دروس در این مقطع و دوره های بعدی تحصیلی دانش آموز است. بنابراین برخود لازم می دانم راهکارهایی را برای بهبود و تقویت مهارت خواندن در دوره ی راهنمایی پیشنهاد نمایم.
مهارت خواندن:
برای بهبود وضعیت روخوانی دانش آموزان و تقویت مهارت خواندن در آنان ، که خود دارای سه بخش کتاب خوانی ، صامت خوانی و خواندن ترکیب های وصفی و اضافی است و پایه ی اصلی سه مهارت دیگر یعنی : گوش دادن ، تفکر و نقد کردن محسوب می گردد ، موارد زیر پیشنهاد می شود :
الف) روش بلند خوانی : بلند خوانی در شروع روشی مؤثر است . زیرا در آن از دوفرآیند ادراکی ، یعنی تمیز شنیداری و تمیز بصری استفاده می شود. در دوره ی راهنمایی با توجه به سن و آموخته های دانش آموزان ، بهتر است که در کنار این روش ، بیشتر از شیوه های مختلف صامت خوانی استفاده شود که برای تندخوانی و مطالعه ی صحیح مؤثرتر است.
ب) روش صامت خوانی : روش هایی که مبتنی بر صامت خوانی هستند ، عبارتند از  
- دقیق خوانی : در این نوع خواندن ، فراگیر متن را به طورکامل درک و در حافظه به طور منظم نگهداری می کند. او به افکار اصلی نویسنده پی می برد ، ارتباط میان مطالب را کشف و از آن  نتیجه گیری می کند. معلم می تواند برای طرح پرسش هایی ( مانند پرسش های شفاهی یا خودارزیابی ) میزان درک مفاهیم متن را مورد سنجش قرار دهد.
- خواندن تجسمی : هدف از این نوع خواندن ، درک عمیق تر و تحریک حس کنجکاوی دانش آموزان است. برای رسیدن به اهداف مذکور ، لازم است سؤالاتی از متن درس طرح و در اختیار دانش آموز قرار گیرد تا از این طریق ذهن دانش آموز در هنگام مطالعه ، به سمت یافتن پاسخ ها هدایت شود.
- خواندن انتقادی :  در این روش ، دانش آموزان درس را مطالعه می کنند. سپس درباره ی ویژگی های متن و نوع و سبک نوشته یا قالب درس ، با هم بحث می کنند و در پایان ، نظر نهایی خود را نسبت به درس ارائه می دهند.
- خواندن التذاذی : با توجه به این که یکی از اهداف آموزش زبان و ادب فارسی ، تلطیف عواطف و التذاذ ادبی است ، در متون هنری و ادبی مانند اشعار برتر و متن های تأثیرگذار داستانی و ادبی به این نوع خواندن تأکید می شود. معلم می تواند به تناسب مباحث و سرفصل های درسی ، متون و قطعات زیبایی از نظم و نثر انتخاب کرده و با لحن و آهنگ مناسبی در کلاس بخواند. در این نوع خواندن ، هدف درک مطلب نیست ، بلکه باید التذاذو پرورش ذوق ادبی محقق گردد.
مهارت نوشتن:
برای تقویت مهارت نوشتن ، علاوه بر تقویت مهارت خواندن در دانش آموزان توسط دبیران متخصص ، باید سعی کنیم تا هنگام نوشتن ، زمینه های اضطراب و ترس از نوشتن را در دانش آموز به حداقل برسانیم.
ارائه ی املاهای آزاد و مشارکتی ، نوشتن انشاهای کوتاه ، خلاق و جذاب ، دست یابی به این امر را آسان تر می کند.
تمرین های پیشنهادی برای تقویت مهارت نوشتن عبارتند از :
۱- پرکردن جاهای خالی           ۲- گسترده نویسی         ۳- جدول کلمات     
 ۴- واژه سازی با پسوند ها و پیشوند ها            ۵- واژه سازی با مشتق های فعلی            
۶- واژه سازی با اسم ها و صفت ها                  ۷- کاربرد نکات املایی    
 ۸- کاربرد نکات نگارشی                                 ۹- کاربرد نکات زبانی    
۱۰- آموزش خط تحریری و رسم الخط صحیح       ۱۱- نگارش مشاهدات در طبیعت  
 ۱۲- مطابقت فعل و نهاد                                ۱۳- مطابقت نهاد و شناسه          
 ۱۴- مطابقت اجزای جمله                              ۱۵- نوشتن خلاق